อัญชัน ดอกไม้สมุนไพร

 ขับปัสสาวะ, บำรุงเส้นผม, ยาระบาย  ปิดความเห็น บน อัญชัน ดอกไม้สมุนไพร
ก.ย. 202012
 

อัญชันหลายคนคงเคยเห็น แบบที่ขึ้นเองตามข้างถนนบ้าง หรือปลูกบ้างก็มี ใครจะรู้ว่าสีม่วงสดใสของอัญชันจะแฝงด้วยคุณค่าหลายอย่างอัญชัน สมุนไพรไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์ Clitore ternatea Linn. วงศ์ Papilionaceae

ชื่ออังกฤษ Butterfly pea, Blue pea, Asian pigeon-wings

ชื่อท้องถิ่น แดงชัน เอื้องชัน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

อัญชันเป็นไม้เลื้อยซึ่งปลูกเป็นไม้ประดับรั้วหรือซุ้มทั่ว ๆ ไป ลำต้น มีขนนุ่ม ใบ เป็นช่อ มีใบย่อยรูปไข่ 5-7 ใบ อัญชันมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ ชนิดดอกขาว และชนิดดอกสีน้ำเงิน (ขาบ) แต่ละชนิดมีทั้งดอกเป็นชั้นเดียวและดอกซ้อน ชนิดพันธุ์ทางมีดอกสีม่วงเกิดจากการผสมระหว่างดอกสีขาวและสีน้ำเงิน

การใช้ในเครื่องสำอางและสรรพคุณทางยา

ผมดกดำ นุ่มสลวย

ดอกอัญชันใช้ทำแชมพูสระผม ช่วยให้ผมดกดำ นุ่มสลวย

แต่งสีอาหาร

ดอกอัญชันสีน้ำเงินใช้แต่งสีอาหารได้ ใช้เป็นสีผสมอาหารในขนหลายชนิด เพื่อนให้ขนมนั้น ๆ มีสีน้ำเงิน สีฟ้า สีม่วง เช่น ขนมช่อม่วง ขนมเรไร ขนมขี้หนู ขนมน้ำดอกไม้ วิธีสกัดสีจากดอกอัญชัน ทำได้โดยนำกลีบดอกอัญชันมาบดในน้ำเล็กน้อย กรองผ่านผ้าขาวบาง บีบน้ำออกได้สีน้ำเงิน ถ้าต้องการสีม่วงให้เติมมะนาวลงไปเล็กน้อย

เมล็ด

ใช้เป็นยาระบาย แต่มักจะทำให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน

ราก

 

มีรสขม ใช้เป็นยาขับปัสวะและใช้เป็นยาระบาย

 สารสำคัญ

 

ชนิดที่กลีบดอกสีน้ำเงิน จะมีสารพวก Anthocyanin ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นตัวบ่งชี้ทางสารเคมี (indicator) เช่นเดียวกับลิตมัส (litmus) ในสภาวะที่เป็นกรดจะมีสีออกไปทางสีแดง ในด่างจะออกสีน้ำเงิน

 

ก.ย. 182012
 

มะกรูด สมุนไพรไทยชนิดนี้ พบเห็นได้ง่าย ใช้ประโยชน์ได้หลายส่วน ทั้งใบ และ ผล มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว

มะกรูด สมุนไพรไทยชื่อวิทยาศาสตร์ Citrus hystrix DC วงศ์ Rutaceae

ชื่ออังกฤษ Leech lime

ชื่อท้องถิ่น มะขุน มะกรูด ส้มกรูด

ลักษณ์ทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กมีหนามตามลำต้นและกิ่งก้านใบสีเขียวแก่ ตรงกลางใบจะแคบทำให้มองดูเหมือนเป็น 2 ใบ ภายในมีต่อมน้ำมัน มีกลิ่นหอมดอกมีสีขาว ผลมีสีเขียวผลขรุขระเวลาสุกจะมีสีเหลือง

การใช้ในเครื่องสำอางและสรรพคุณทางยา

รักษา ชันนะตุ รักษารังแค

น้ำคั้นจากผลใช้รักษาชันนะตุ รักษารังแค่ทำให้ผมสะอาดชุ่มชื่นเป็นเงางาม ดกดำผมลื่นโดยใช้มะกรูดแก่แต่ไม่สุกผ่าครึ่งออกเป็น 2 ชิ้นแกะเมล็ดออกเมื่อสระผมเสร็จแล้วให้เอามะกรูดสระซ้ำจะทำให้ผมสะอาดเป็นมัน

สุวคนธบำบัด

น้ำมันหอมระเหยจากเปลือกผลสดใช้แต่งกลิ่นสบู่และแชมพูลดอาการซึมเศร้า รักษากระเพาะปัสสะวะอักเสบ( ผสมในอ่างน้ำ)

ยาบำรุงหัวใจ

ขับลมในลำไส้ แก้แน่น แก้เสมหะ ฝานผิวมะกรูดสุกเป็นชิ้นเล็กๆ 1 ช้องแกง เติมการบูรหรือพิมเสน 1 หยิบมือชงด้วยน้ำเดือดแช่ทิ้งไว้ดื่มแต่น้ำรับประทาน 1 – 2 ครั้ง ถ้ายังไม่ทุเลาจะรับประทานติดต่อกัน2-3วันก้อได้

ประคำดีควาย อยากรังแคหายขาด ต้องลองใช้

 บำรุงเส้นผม  ปิดความเห็น บน ประคำดีควาย อยากรังแคหายขาด ต้องลองใช้
ก.ย. 182012
 

สมุนไพรไทย ตัวนี้ชื่ออาจจะน่ากลัวนิดนึง แต่ถ้าลองได้รู้จัก และลองใช้ดูแล้ว จำรู้ว่ามันมีประโยชน์มาก ชนิดที่ท่านอาจลืม แชมพูขจัดรังแคที่ใช้อยู่เป้นประจำเลยก็เป็นได้

ชื่อวิทยาศาสตร์ Sapindus rarak A.DC.วงศ์ Sapindaceae

ชื่ออังกฤษ Soap nut tree, soap berry

ชื่อท้องถิ่น มะคำดีควาย (กลาง ใต้ ) มะซัก ส้มป่อยเทศ (เหนือ) ชะแซ ซะเหล่เด

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ประคำดีควายเป็นไม้ยืนต้นสูง 5-10 เมตรเปลือกสีน้ำตาลอมเทา ค่อนข้างเรียนหรือแตกเป็นร่องไปตามยาวของลำต้น ใบเป็นใบรวมแบบขนนก ใบย่อยเป็นรูปไข่ดาว ออกสลับกัน ดอกสีนวลออกรวมกันเป็นช่อใหญ่ตามปลายกิ่ง กลีบดอกมี 5 กลีบผลฉ่ำน้ำค่อนข้างกลมโตสีเหลืองหรือสีน้ำตาลอ่อน ภายในมีเมล็ดกลมสีดำมีเปลือกหุ้ม 1 เมล็ด

การใช้เครื่องสำอางและสรรพคุณยา

แก้รังแคและรักษาหนังศีรษะ

ผลของประคำดีควายมีสารกลุ่มซาโปนินกลัยโคไซด์ ซึ่งมีคุณสมบัติทำให้เกิดฟองเมื่อเขย่ากับน้ำ เป็นสารลดแรงตึงผิวใช้ประโยชน์ในการชำระล้างร่างกาย เป็นสารลดแรงตึงผิว ใช้สระผม แก้รังแค และรักษาหนังศีรษะ เช่นชันนะตุบนหัวเด็ก ใช้เป็นสารชะล้าง ใช้ซักผ้าโดยใช้ผลแห้ง 5 ผลทุบพอแตกต้มกับน้ำประมาณ 1 ถ้วยใช้ทาที่หนังศีรษะบริเวณที่เป็นวันละ 2 ครั้งจนกว่าจะหาย

 

สารสำคัญ

เนื้อผลมี saponin, emarginatoside, quercetin, quercetin-3-

น้ำมันที่บีบจากเมล็ดมี palmitic acid และ stearic asid

ข้อระวัง

ความเป็นพิษถ้ารับประทานทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียนและท้องร่วง ผง saponin เข้าทางจมูกทำให้เกิดความระคายเคือง ทำให้จามถ้าฉีดเข้ากระแสโลหิต ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกเป็นพิษมากแก่สัตว์เลือดเย็นและถ้าใช้สระผมต้องระวังไม่ให้น้ำยาเข้าตาเพราะจะทำให้แสบตาและตาอักเสบ

เทียนกิ่ง เปลี่ยนสีผมด้วย สมุนไพรไทย

 บำรุงเส้นผม  ปิดความเห็น บน เทียนกิ่ง เปลี่ยนสีผมด้วย สมุนไพรไทย
ก.ย. 082012
 

หลายคนเช่น ผมเอง เป็นคนที่ต้องย้อมผมอยู่เป็นประจำ ไม่ใช่ด้วยเหตุผลของเรื่องแฟชั่น แต่มันเพราะได้เจ้าผมหงอกมันดันขึ้นมาไม่หยุดไม่หย่อน แต่การย้อมผมแต่ละทีแทบจะต้องพะอืดพะอมกับกลิ่นของน้ำยาย้อมผม บทความนี้เองจะเสนออีกหนึ่งวิธี ที่เราจะเปลี่ยนสีผม ด้วยสมุนไพรไทยกันครับ

เทียนกิ่ง สมุนไพรไทยชื่อวิทยาศาสตร์ Lawsonia inermis Linn วงศ์ Lythraceae

ชื่ออังกฤษ henna tree , sinnamomo,Egyptian private

ชื่อท้องถิ่น เทียนย้อม เทียนไม้ (ไทย) เทียนป้อม เทียนต้น (กลาง)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ยืนต้นสูง 30-50 เซนติเมตรแตกกิ่งก้านมากใบเดี่ยวเรียงตรงกันข้ามรูปวงรีกว่าง 1-2 เซนติเมตรยาว 3-4 เซนติเมตรเนื้อใบค่อนข้างแข็ง ดอก ช่อออกที่ปลายกิ่ง มีดอกทั้งปี ดอกย่อยขนาดเล็ก มีสองพันธุ์คือพันธุ์ดอกขาวและพันธุ์ดอกแดง ผล ผลเป็นผลแห้งแตกได้ รูปกลมสีเขียวแกจัดจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอ่อน

การใช้เครื่องสำอางและสรรพคุณยา

เทียนกิ่งหรือเฮนน่า เป็นสมุนไพรที่ย้อมผมกันมานานชาติที่นำมาย้อมผมเป็นชาติแรกคือ อียิปต์ เทียนกิ่งเมื่อใช้ย้อมผมจะทำให้ได้ผมสีไปทางสีแดงหรือสีแดงปนส้มนอกจากย้อมผมแล้วยังใช้ย้อมเล็บ ฝ่ามือ และฝ่าเท้านางระบำด้วยนอกจากนี้ยังพบว่าในเทียนกิ่งมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราบางชนิด สารสกัดเอทานอล 95 % มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ สารสกัดใบเทียนกิ่งด้วยน้ำมีฤทธิ์ทำให้มดลูกบีบตัว ได้มีผู้ทดสอบความเป็นพิษของใบเทียนกิ่งในคนพบเมื่อให้รับประทานคนละ30 กรัมไม่พบว่าเป็นพิษแต่ถ้าให้ไปนานๆจะมีอาการเบื่ออาหาร และมีอาการเคลื่อนไหวของลำไส้มาก และเมื่อทดสอบในสุนัขก็ไม่ปรากฏอาการพิษจะเห็นว่าการการใช้ใบเทียนกิ่งย้อมผมจึงค่อนข้างปลอดภัย

ย้อมผม

ใช้ใบเทียนกิ่งตากแห้ง 8-12 หมักในน้ำชาจีน 1 คืน ตอนเช้าเติมกาแฟ 1 ช้อนชา ไข่แดง 1 ฟอง คนให้เข้ากันชโลมให้ทั่วเส้นผมทิ้งไว้ 2- 3 ชั่วโมงจึงล้างออกทำซ้ำๆกันหลายๆครั้งจะได้ผมสีดำหรือน้าตาลอมแดง

เครื่องสำอางพอกเล็บ

ใช้ใบเทียนกิ่งสดตำพอกเล็บทำให้เล็บมีสีน้ำตาลอมเหลือง

สารสำคัญ

สารเคมีที่สำคัญในการย้อมผมที่มีในใบคือ Lawsone หรือ 2- hydroxy-1, 4-napthoquinone นอกจากใช้ย้อมผมแล้ว  Lawsone ยังช่วยป้องกันผมจากแสงแดดและไม่มีฤทธิ์การก่อกลายพันธุ์จากงานวิจัยพบว่า Lawsone ติดผมไม่แน่นเท่ากับสารสกัดจากเฮนน่าแสดงว่าการย้อมผมโดยใช้ผงใบเทียนกิ่งย้อมดีกว่าสารบริสุทธิ์ Lawsone