วันนี้ผมเองได้มีโอกาศพาคุณแฟน ไปทานสุกี้้ด้วยกันที่ร้านแห่งหนึ่ง ขอไม่ระบุชื่อร้าน เพราะไม่ได้ค่าโฆษณา แต่ถ้าท่านเจ้าของร้านอักษรย่อ ฮ.พ.อยากให้ระบุก็บอกนะครับ ไม่คิดเงิน แค่ทานฟรีสัก 1 ปี ชักจะไหลลงทะเลไปเรื่อยเข้าเรื่องดีกว่า ที่ผมเกริ่นมาแบบนี้ไม่ได้จะรีวิวอาหารแต่อย่างใดเพราะคงไม่เกี่ยวกับเว็บด้านสมุนไพรอย่างเว็บเรา แต่สิ่งที่เกี่ยวเป็นเรื่องของกระดาษรองจาน ใช่ครับผมพูดไม่ผิด คือว่ากระดาษรองจานของที่ร้านนี้ได้ทำขึ้นมาเป็นพิเศษซึ่งได้พูดถึงคุณประโยชน์ของ “ผักผลไม้ 5 สี” เห็นแล้วน่าสนใจดีจึงได้หาข้อมูลเพิ่มเติม แต่จริงๆผมว่าคำว่าผักผลไม้ 5 สี หลายคงเคยได้ยินกันมาบ้างแล้วล่ะ โดยเฉพาะในช่วงหนึ่งที่บริษัทขายตรงรายใหญ่ ได้เอาเรื่องนี้มาโฆษณา แต่เพื่อความกระจ่างและความชัดเจนมากยิ่งขึ้น วันนี้เรามาเรียนรู้ไปด้วยกันนะครับ ว่า..พืชผักผลไม้ 5 สีมีดีอย่างไร ? และทำไมต้อง 5 สี 7สีได้ไหม? ทุกคำถามเกี่ยวกับเรื่องนี้เรามีคำตอบครับ
Q: ทำไมต้อง 5 สี (5สี มีที่มาอย่างไร)
A: จริงๆก็ไม่ได้มีอะไรมากครับ คือมีคนได้ลองจัดกลุ่มของผัก ผลไม้ที่พบในชีวิตประจำวัน พบว่าหากจัดเป็นกลุ่ม ตามสีภายนอก จะได้กลุ่มหลักใหญ่ๆทั้งหมด 5 กลุ่มอันได้แก่ สีแดง สีขาว สีเหลือง(ส้ม) สีขียว และสีม่วง จึงเป็นที่มาของขบวนการ 5 สีโกเรนเจอร์ แต่ถามว่าสีอื่นๆล่ะมีไหม ตอบว่ามีครับแต่จะถูกจัดเข้ากลุ่มสีอื่นๆโดยปริยาย เช่น สีดำ ซึ่งไม่ค่อยจะมีพรรคมีพวก ก็จะถูกจัดไปอยู่กับสีม่วง แต่มันก็เป็นส่วนน้อยจริงๆ ดังนั้นจึงจัดได้กลุ่มใหญ่ๆเป็น 5 สี แถมแต่ละสีเมื่อศึกษาลงลึกไปอีกจะพบว่ามีสารอาหาร หรือแร่ธาตุที่แตกต่างกัน
Q:แต่ละสี มีสารอาหารอะไรบ้าง และมีคุณค่าในด้านสมุนไพรอย่างไร
A: แตกต่างครับ ถ้าจะตอบคงยาวแต่เพื่อแฟนๆเว็บเรา เราทำได้อยู่แล้วผมจะขอไล่ทีละสีนะครับ
สีแดง พืชผักผลไม้ที่มีสีแดงก็พวก แอปเปิ้ล สตอรเบอรี่ ซึ่งจะมีมีสารแอนโธโซยานิน (anthocyanin) และมีเม็ดสีในกลุ่มฟลาวนอยด์ จึงทำให้ผลไม้เหล่านี้มีสีแดงสดใสน่ารับประทาน และนอกจากนั้นยังมีสารไลโคปีน(lycopene)ซึ่งมีคุณสมบัติด้านสมุนไพรสำคัญคือ ช่วยยั้บยั้งและป้องกัน การเกิดมะเร็ง ในต่อมลูกหมากได้ และอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลต้านอนุมูลอิสระ จึงช่วยชะลอการเสื่อมสภาพของเซลล์ ช่วยฟื้นฟูบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง ให้วิตามินซีสูง ช่วยป้องกัโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วย ระบบขับถ่าย ปัสสาวะอักเสบ และช่วยในเรื่องความจำ
สีเขียว สีนี้พบมากที่สุดโดยเฉพาะในผักต่างๆ เช่นพวกผักคะน้า ผลไม้ที่ทานได้ทั้งเปลือกเช่นฝรั่ง ชมพู่เขียว โดยจะมีสารออกฤทธิ์ในพืช เช่น ลูทีน
(lutein) อินโคเลส ซีแซนทีน และวิตามินเค รวมทั้งมีคลอโรฟิล (chlorophyll)ซึ่งสารเหล่านี้มีสรรพคุณด้านสมุนไพรที่สำคัญคือทำหน้าที่ในการจับออกซิเจนเพื่อพาไปยังเนื้อเยื่อหรือเซลล์ต่างๆในร่างกาย ช่วยในการสร้างพลังงาน ช่วยกำจัดสารตกค้างในร่างกาย ลดการสะสมของสารพิษ บำรุงสายตา
สีน้ำเงินหรือม่วง ถ้าในยกตัวอย่างในผักก็พวกกะหล่ำม่วง องุ่น โดยจะมีแอนโธไซยานิน (anthocyanin) และ ฟิโนลิค (phenolic) สรพพคุณด้านสมุนไพรคือช่วยต้านอนุมูลอิสระ ชะลอการเสื่อมของเซลล์ เสริมสร้างการทำงานของสมอง ลดการอักเสบของผิว และแอนดีออกซิเดนท์จับสารอนุมูลอิสระ มีอัลฟาและเบต้าแคโรทีน ป้องกันมะเร็ง และเสริมสร้างวิตามินซี และสารฟลาวโวนอยด์ ป้องกันมะเร็ง และหลอดเลือดหัวใจ
ลดความเสี่ยงต่อการโรคหัวใจ มะเร็ง และอัลไซเมอร์ ช่วยเรื่องระบบขับถ่ายปัสสาวะ ช่วยเรื่องความจำ ชะลอการเสื่อมสภาพของเซลล์ ช่วยในการมองเห็น และยังสามารถป้องกันมะเร็งบางชนิด
สีขาว จะพบได้ในผักบางชนิดเช่นผักกาดขาว ผลไม้ที่มีเนื้อสีขาว ยกตัวอย่างก็พวกมังคุด ลำไย กล้วย อุดมไปด้วย อัลลิซีน (allicin) ซึ่งจะช่วย
ยับยั้งการเกิดมะเร็งบางชนิด ช่วยเรื่องระบบขับถ่าย ลดคอเลสเตอรอล และยังควบคุมความดันเลือด
สีหลืองหรือสีส้ม เอาแบบเห็นชัดหน่อยก็พวกแครอท ส้ม โดยพืชพวกนี้ มีเบต้าแคโรทีน( beta carotene )และเบต้าคริพโทแซนทิน (beta cryptoxanthin)ในระดับที่สูงสูง เมื่อเข้าสู่ร่างกาย แล้วจะแปรเปลี่ยนเป็น วิตามินเอ ซึ่งมีสารแคโรทีนนอยด์ (carotenoid) ช่วยบำรุงสายตา ช่วยลดความเสี่ยงต่อมะเร็งปอดและลำไส้ เสริมสร้างการทำงานของระบบประสาท ลดคอเลสเตอรอล ป้องกันประสาทตาเสื่อม ช่วยบำรุงผิวพรรณ
Q:ถ้าพืชมีสองสีในหนึ่งเดียวล่ะจะนับว่าพืชชนิดนั้นเป็นพืชสมุนไพรในกลุ่มสีอะไร
A: ผักหรือผลไม้เขาจะแบ่งสีโดยนับที่ส่วนที่กินได้ครับ เช่นลิ้นจี่เปลือกสีแดง แต่เนื้อในขาว อันนี้จะถูกจัดเป็นสีขาวนะครับไม่ใช่สีแดงเหมือนพวกสตอร์เบอรี่ หรือแตงโมเปลือกเขียวแต่เนื้อแดงก็ถูกจัดเป็นสีแดง แต่ถ้าก้ำกึ่งเช่นฝรั่ง เนื้อในมีสีขาว เปลือกสีเขียวก็จะถูกจัดเป็นทั้งสองสี เข้าได้กับทุกขั้วการเมือง
Q: จำเป็นหรือไม่ที่ทุกมื้อต้องทานให้ได้ 5 สี เพราะเห็นหลายคนบอกว่าจำเป็น
A: ตอบแบบวิชาการหน่อยคือทำได้ก็ดี แต่ถ้าตอบแบบความเป็นจริงคือทุกคนคงทำได้ยาก ที่มื้อหนึ่งเราจะทานผักผลไม้ครบ 5 สี ฉะนั้นไม่ต้องคิดมาก ถึงขนาดต้องไปซื้ออาหารเสริมสารสกัด5สี มาทาน ทานมื้อนี้ได้สีเขียวกับขาว มื้อหน้าได้สีเหลือง วันมะรืนได้สีแดง อันนี้ผมก็ถือว่าโอเคแล้ว ค่อยๆสะสมไปเหมือนสะสมแสตมป์เซเว่น เดี๋ยวก็ครบ 400 ดวงแลกเก้าอี้ได้ เอ๊ยไม่ใช่เดี๋ยวก็ได้คุณค่าครบถ้วนเอง หลักการทานง่ายๆที่ทำให้ได้สารอาหารครบถ้วนที่อยากฝากไว้คือคือ “ทานอาหารให้หลากหลาย” ลองชิมของแปลกๆใหม่ๆบ้าง จะดีต่อชีวิตเรา ไม่ใช่รู้ว่าส้มดี จะทานแต่ส้มทุกมื้อ ต้องหาอะไรมาสับเปลี่ยนบ้าง ไม่งั้นพืชผักสมุนไพรอื่นๆน้อยใจแย่เลย
เป็นไงครับกับบทความในวันนี้ ถ้าชอบก็กดไลค์หรือ comment กันมาได้นะครับ ผมสัญญาจะผลิตบทความดีๆด้านสมุนไพรมาให้ทุกคนติดตามเรื่อยๆ
ขอขอบคุณภาพประกอบสวยๆจาก www.rainbowcolors.org , wikipedia , และกระดาษรองจานร้านสุกี้อักษรย่อ ฮ.พ. ที่ให้แรงบันดาลใจในการเขียนเรื่องนี้ หากท่านใดประสงค์นำบทความนี้ไปลงที่ web อื่น ผมไม่หวง แต่รบกวนใส่ลิ้งค์กลับมาที่ http://ไทยสมุนไพร.net ด้วยนะครับ